2ο βραβείο στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Προσχεδίων με τίτλο ‘’ Νότιες Πύλες Θηβών’’
Η συμμετοχή της Consortis απέσπασε το 2ο βραβείο στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Προσχεδίων με τίτλο ‘’Νότιες Πύλες Θηβών’’.
Αντικείμενο του διαγωνισμού αποτελούσε η αναδιαμόρφωση αστικού συμπλέγματος στις νότιες παρυφές του λόφου της Καδμείας, του ιστορικού κέντρου της πόλης των Θηβών. Η περιοχή παρέμβασης αφορά σε δίκτυο δημοσίων χώρων μεγάλης σημασίας για την λειτουργία και την ταυτότητά της πόλης, καθώς σε αυτήν περιλαμβάνονται σήμερα σημαντικές χρήσεις διοίκησης, εμπορίου, αναψυχής και πολιτισμού μεταξύ των οποίων και προστατευόμενα μνημεία. Η περιοχή εκτείνεται σε ελεύθερους κοινόχρηστους χώρους, σε δίκτυο οδών, σε περιβάλλοντες χώρους μνημείων και κτιρίων ιδιαίτερης σημασίας, καθώς και αρχαιολογικούς χώρους. Επιπλέον, το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορούσε στον ανασχεδιασμό του δημοτικού θερινού κινηματογράφου και παρακείμενων υπαίθριων αθλητικών χώρων.
Η ομάδα μελέτης αποτελείται από την Ελένη Ανδρέου, τον Κώστα Πρώιο - οι οποίοι είναι βασικοί μελετητές της Consortis Architects και την Εύη Παπαλιούρα. Η πρόταση με τίτλο Το παλίμψηστο του τόπου _ η ανθεκτική πόλη προσέγγισε το θέμα με στόχο τη δημιουργία αρχιτεκτονικής ταυτότητας, την ανάδειξη της περιοχής ως πόλου πολιτιστικών και διοικητικών δραστηριοτήτων με αναβαθμισμένους δημόσιους χώρους, με εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης κινητικότητας και με έμφαση στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό και τη βελτίωση του μικροκλίματος. Η πρόταση επιδιώκει να αναδείξει την έννοια της ανθεκτικότητας της πόλης ως βασική ιδιότητα που η σημερινή πόλη οφείλει να αναπτύξει, με στόχο να εξασφαλίσει το μέλλον της, επανερμηνεύοντας ταυτόχρονα τη σχέση με το παρελθόν.
Λόγω της φύσης του θέματος κρίθηκε απαραίτητη η συνεργασία των Αρχιτεκτόνων με Μηχανικούς άλλων ειδικοτήτων. Εξαιρετικά σημαντική υπήρξε η συμβολή στελεχών της Consortis τα οποία διαθέτουν επιστημονική εξειδίκευση και πολύχρονη εμπειρία σε απαραίτητους για το θέμα επιστημονικούς τομείς, όπως: η αντιμετώπιση πολεοδομικών θεμάτων, η επίλυση κυκλοφοριακών θεμάτων, η μετατροπή οδών σε ήπιας κυκλοφορίας, ο ανασχεδιασμός κόμβου με χρήση κατάλληλων εργαλείων, η διαχείριση νερού και η περιβαλλοντική- βιοκλιματική προσέγγιση με χρήση ειδικών προσομοιωτικών εργαλείων.
Ο ανθεκτικός αστικός σχεδιασμός σηματοδοτείται στην πρόταση από τρεις νέες ‘πύλες’, στις τρεις κορυφές του τριγώνου της περιοχής μελέτης, οι οποίες υλοποιούνται με γενναίες διαπλατύνσεις-εξάρσεις των πεζοδρομίων που αποκτούν χαρακτηριστικά αστικών πλατειών, δέχονται λειτουργίες που συσχετίζονται με τους τρεις άξονες της αστικής ανθεκτικότητας ( περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία) και υλοποιούν τη σύνδεση με την πόλη και τα χαρακτηριστικά του άμεσου περιβάλλοντος για κάθε μία από τις 3 περιοχές.
Το αστικό δίκτυο των οδών επαναπροσδιορίζεται ως ένα δυναμικό πλέγμα οδεύσεων, πεζοδιαδρομών, οδών ήπιας κυκλοφορίας, αστικών πλατειών και μικρών πάρκων. Στην περιοχή μελέτης χωροθετούνται τέσσερις επιμέρους τοποθεσίες: Η τοποθεσία ‘Πτυχώσεις πολιτισμού’, περιλαμβάνει τον χώρο του υπαίθριου κινηματογράφου, τις αθλητικές εγκαταστάσεις και κομμάτι του φυσικού ρέματος. Η τοποθεσία ‘Η πλατεία’, είναι ο περιβάλλων χώρος του Δημαρχείου και το Ο.Τ. 670, ενώ η τοποθεσία, ‘Ίχνη ιστορίας’ αφορά το ανασκαφικό μικροτοπίο το οποίο επανερμηνεύεται. Τέλος, η τοποθεσία ‘Το σταυροδρόμι’ παραλαμβάνει και συμπυκνώνει τις βορειοδυτικές περιμετρικές διαδρομές που οδηγούν στην περιοχή ανάπλασης.
Η έννοια του μύθου, αποτελεί τον συνδετικό ιστό ανάμεσα στις διαφορετικές τοποθεσίες της περιοχής μελέτης και αποτελεί έναυσμα για τη δημιουργία διαδρομών, στάσεων και ενδιάμεσων χώρων. Πρόθεσή μας είναι στοιχεία του σχεδιασμού και της λειτουργίας των μικροτοποθεσιών να εμφανίζονται, σε μικρότερη κλίμακα, σε όλη την έκταση της περιοχής με σκοπό τη δημιουργία χωρικών μικροεπεισοδίων. Το δίκτυο των ενδιάμεσων χώρων έχει επίκεντρο μια βασική διαδρομή, το Μονοπάτι του χρόνου, που συνδέει κομβικά σημεία και τοπόσημα, ενώ κατά μήκος της διαδρομής ξεδιπλώνεται ένα υδάτινο στοιχείο, υπόμνηση του ρέματος. Στην περιοχή του ρέματος, η διαχείριση των διαφορετικών υψομετρικών σταθμών προτείνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθούν επιμέρους μικροτοποθεσίες, σε διαφορετικά επίπεδα. Τα χωρικά επεισόδια λειτουργούν ως σημεία στάσης, συλλογικών δραστηριοτήτων και θέασης και συνδέονται μεταξύ τους φυσικά και αντιληπτικά, μέσω ενιαίας εναέριας διαδρομής, που άλλοτε βυθίζεται στο πρανές και άλλοτε ακολουθεί τις υψομετρικές του. Το υφιστάμενο ανάγλυφο μεταμορφώνεται σε γλυπτό τοπίου, ως πτυχώσεις εδάφους. Ο χώρος του θερινού κινηματογράφου επανερμηνεύεται και επανασχεδιάζεται με μεσημβρινό προσανατολισμό και οργανικές χαράξεις, στις οποίες εντάσσονται νέοι υποστηρικτικοί χώροι.
Στην περιοχή των ναών ακολουθούνται δύο διαφορετικοί τρόποι σχεδιασμού. Ο σχεδιασμός του περιβάλλοντα χώρου του νεότερου ναού εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή μελέτης καθώς ακολουθούνται οι ίδιες αρχές σχεδιασμού. Από την άλλη, ο σχεδιασμός εξωτερικά του βυζαντινού ναού έχει σκοπό να αναδείξει τον μνημειακό του χαρακτήρα, καθώς προτείνεται η δημιουργία βαθμιδωτού καθιστικού και κλιμάκων, ακολουθώντας τον άξονα συμμετρίας του ναού, σε βύθιση για ιδιωτικότητα και περισυλλογή.
Ο περιβάλλων χώρος του Δημαρχείου σχεδιάζεται ως ελεύθερος τόπος και θύλακας αυθόρμητων - συλλογικών δραστηριοτήτων, με σκιερά σημεία στάσης. Ο σχεδιασμός του Ο.Τ. 670 παραπέμπει στην αντιληπτική συνέχεια του ρέματος Χρυσορρόα. Οι μορφές των κατασκευών, όπως τα όρια μεταξύ σκληρών και μαλακών υλικών είναι οργανικές, προσομοιάζοντας χωρικά θραύσματα ενός γενικότερου συνόλου. Οι συγκεκριμένες μορφές επαναλαμβάνονται σε όλα τα επιμέρους στοιχεία και επίπεδα σχεδιασμού. Οι κερκίδες αποτελούν module που το συναντάμε σε όλο το δίκτυο της ανάπλασης.
Το ανασκαφικό τοπίο επανερμηνεύεται. Προτείνεται η επισκεψιμότητα της ανασκαφής με χρήση εναέριας πεζοδιαδρομής και η διάχυσή της στο περιρρέον τοπίο, μέσω του Μονοπατιού του χρόνου. Η εναέρια πεζοδιαδρομή ξεκινάει από το ρέμα και βυθίζεται στην πλατεία, οδηγώντας τον επισκέπτη στην ανασκαφή. Κερκίδες, από το επίπεδο της πλατείας κατεβαίνουν προς το σκάμμα, δημιουργώντας κόγχη στάσης, με εφελκυόμενο ιστίο για σκίαση.
Από κυκλοφοριακή άποψη, προτείνονται ήπιες επεμβάσεις, που συμβαδίζουν με τις προτάσεις του ΣΒΑΚ. Η περιοχή του κυκλικού κόμβου ανασχεδιάζεται με τη συμβολή των συγκοινωνιολόγων και με χρήση κατάλληλων εργαλείων και προτείνεται η διαμόρφωση δύο μονόιχνων κομβιδίων. Επιπλέον, προτείνεται η μετατροπή οδών σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας και διαπλάτυνση πεζοδρομίων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διαχείριση του νερού με προτάσεις για εφαρμογή μικρόκηπων βροχής και ειδικά συστήματα διαχείρισης ομβρίων. Η διαχείριση του νερού σε συνδυασμό με τη μέριμνα για κατάλληλα υλικά εδαφοκάλυψης και φυτεύσεις, συμβάλλει στη ρύθμιση των μικροκλιματικών συνθηκών.
